Profilaktyka zwyrodnień stawów

Rozpowszechnionym zarzutem kierowanym pod kątem sportów siłowych jest to, że powodują zwyrodnienia stawów. Temat wydał się interesujący licznym grupom naukowców, którzy przeprowadzili szereg różnorodnych badań dotyczących chorób zwyrodnieniowych stawów. Statystyki są nieubłagane. I zdecydowanie obalają mit, jakoby to dźwiganie ciężarów było odpowiedzialne za całe zło, jakie czai się w naszych obolałych stawach.

Dziś omawiamy kilka potencjalnie najczęstszych przyczyn dolegliwości oraz sposoby zapobiegania im i doraźnego leczenia.

Czym jest choroba zwyrodnieniowa stawów?

Choroba zwyrodnieniowa stawów to jedna z najczęściej diagnozowanych jednostek chorobowych. Statystyki podają, że bardziej podatne na nią są kobiety oraz że cierpi na nią ponad osiem milionów Polaków. U co dziesiątej osoby powyżej 55. roku życia choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego stanowi orzeczoną niepełnosprawność. Po ukończonym 65. roku życia to już niemal co trzecia osoba boryka się z tym problemem.  

Zwyrodnienie to nieprawidłowość w stawie, któremu towarzyszy stan zapalny. Chrząstka stawowa ulega destrukcji, a zmiany rozprzestrzeniają się na sąsiadujące struktury i kości. Zaczynają tworzyć się naroślą kostne (osteofity).

Do głównych objawów choroby należy przede wszystkim ból, który utrudnia funkcjonowanie w codziennych sytuacjach. Najprostsze ruchy stają się problematyczne, działania nie są wydajne i przysparzają fizycznego cierpienia.  Poza tym zaobserwować można także ograniczony zakres ruchu w stawie oraz jego sztywność. Wszystko to prowadzi do upośledzenia wzorców ruchowych.

Czy zmiany w stawach to na pewno wina siłowni?

Dla wszystkich miłośników sporej ilości żelaza na sztandze mamy dobre wiadomości. Badania dowiodły, że w danej grupie wiekowej ryzyko wystąpienia uszkodzeń w stawach (a co za tym idzie stanów zapalnych i zwyrodnień) jest podobne u osób podnoszących ciężary, jak i u osób niećwiczących.

Kolejnym czynnikiem działającym na niekorzyść naszych stawów jest otyłość. I nie chodzi tu tylko o zdroworozsądkowy argument mówiący, że dodatkowe kilogramy utrudniają im pracę, obciążając je. Przyczyną jest biała tkanka tłuszczowa, która jest odpowiedzialna za wydzielanie substancji prozapalnych. To nadwaga i otyłość są zatem realnym zagrożeniem dla naszych stawów, a nie ćwiczenia oporowe.

Jak zapobiegać zwyrodnieniom stawów na siłowni?

Wiemy już zatem, że to nie same ćwiczenia z obciążeniem prowadzą do zwyrodnień stawów, a urazy, do których może dojść w trakcie ćwiczeń i powiązane z nimi stany zapalne. Aby zminimalizować ryzyko powstawania urazów, najlepiej ćwiczyć pod okiem trenera personalnego. Dobry specjalista oceni, czy poprawnie wykonujemy dany ruch, czy zachowujemy wszelkie zasady bezpieczeństwa na siłowni, czy nie nadwyrężamy naszego organizmu podczas zbyt intensywnego treningu. Trener dostosuje nasz plan treningowy do naszych możliwości oraz dopilnuje, by praca z hantlami sprzyjała wzrostowi masy mięśniowej, a nie pogłębianiu problemów ze zdrowiem. Dzięki jego wskazówkom nie doprowadzimy do przeprostów w stawach czy nadmiernego uginania poszczególnych stawów.

Stała współpraca z profesjonalnym trenerem personalnym gwarantuje też opiekę w zakresie żywienia i suplementacji. Nasz specjalista pomoże nam odpowiednio zbilansować dietę, by była ona bogata m. in. w kwasy omega-3 o udowodnionym działaniu przeciwbólowym czy witaminę C (składnik mazi stawowej), wapń (podstawowy budulec kości) i bioflawonoidy. W szczególnych przypadkach trener osobisty może także zaproponować suplementacje kolagenem typu II, który wspiera wytrzymałość chrząstki i uodparnia ją na zniszczenia.

Kolejnym ważnym, a wciąż niedostatecznie docenianym, elementem profilaktyki zwyrodnień stawów jest rozgrzewka. To ona umożliwia przygotowanie naszego ciała do wzmożonego wysiłku i zwiększa nasze własne bezpieczeństwo na siłowni. Dzięki niej maleje ryzyko kontuzji, dlatego nie warto jej pomijać i traktować po macoszemu.

Podsumowanie

Podsumowując, samo ćwiczenie z obciążeniem na siłowni nie stwarza podwyższonego ryzyka wystąpienia choroby zwyrodnieniowej stawów. Niebezpieczne jest natomiast nieodpowiedzialne prowadzenie treningów przez osoby początkujące bądź nieposiadające fachowej wiedzy w zakresie mechaniki ruchu i anatomii ludzkiego ciała. Aby ustrzec się przed urazami prowadzącymi do zwyrodnień, najlepiej oddać się w ręce doświadczonego trenera personalnego, który krok po kroku poprowadzi nas przez tajniki dźwigania ciężarów.